Tetik Parmak, parmakları hareket ettirirken ağrı, takılma veya kilitlenmeyle karakterizedir. Tıbbi literatürde stenozan tenosinovit olarak da bilinir. Parmakları büküp açan tendonlar, koruyucu kılıflar (sinoviyal kılıf) içinde hareket eder. Bu kılıfların iltihaplanması veya kalınlaşması, tendonun serbest hareketini engeller. Bu da tetik parmak belirtilerine yol açar. Tetik parmak tedavisi yapılmazsa ağrı şiddetlenebilir ve parmak tamamen kilitlenebilir.
Cerrahi Tetik Parmak Tedavisi Yöntemleri
Tetik parmak, parmak tendonlarının hareketini sağlayan tünellerdeki sıkışma sonucu meydana gelen bir rahatsızlıktır. Parmakların bükülmesi ve açılması sırasında takılma, kilitlenme ve ağrı gibi belirtilerle kendini gösterir. İleri seviyelerde cerrahi tedavi gerekebilir.
Cerrahi müdahale konservatif yöntemlerin yetersiz kaldığı durumlarda uygulanır. Cerrahi tedavinin amacı, sıkışan fleksör tendonlarının rahat hareket etmesini sağlamak ve hastanın ağrısını gidermektir. Cerrahi tedavi için iki ana yöntem bulunmaktadır.
Açık cerrahi yöntem, en yaygın uygulanan tekniklerden biridir. Lokal anestezi altında yapılır ve genellikle 10-15 dakika sürer. Parmakta küçük bir kesi açılarak, sıkışmaya neden olan A1 pulley (tendon kılıfı) serbest bırakılır. Bu sayede tendon rahatça hareket edebilir.
İşlem sonrası yara pansumanı yapılır ve hasta aynı gün taburcu edilir. Tam iyileşme süresi 2-3 hafta olup, elin fonksiyonlarını tekrar kazanması için fizik tedavi önerilebilir.
Kapalı cerrahi yöntemde, özel bir iğne yardımıyla tendon kılıfı kesilerek serbestleştirilir. Bu yöntem daha az invaziv olup dikiş gerektirmez ve iyileşme süresi daha kısadır. Ancak sinir yaralanması riski nedeniyle dikkatli uygulanmalıdır.
Cerrahi tetik parmak tedavisi sonrası, hastaların çoğu hızlı bir şekilde günlük aktivitelerine dönebilir. Ancak enfeksiyon, yara iyileşme problemleri veya nadiren nüks gibi riskler göz önünde bulundurulmalıdır.
Konservatif Tetik Parmak Tedavisi Yöntemleri
Tetik parmak, parmakların bükülmesi ve açılması sırasında takılma ve ağrıya neden olan bir rahatsızlıktır. Hastalık ilerledikçe parmakta kilitlenme görülebilir. Bu durum, parmak tendonlarının geçtiği tünellerde sıkışması sonucu ortaya çıkar. Erken evrede teşhis edildiğinde, cerrahiye gerek kalmadan konservatif ile iyileşme sağlanır.
Tetik parmak rahatsızlığı genellikle tekrarlayan el hareketlerinden kaynaklanır. Bu nedenle, hastaların ağrıyı artıran aktivitelerden kaçınması önerilir. Özellikle elin sık kullanılmasını gerektiren işler geçici olarak sınırlandırılmalıdır.
Gece ateli, parmağın belirli bir pozisyonda sabitlenmesini sağlar. Tendonun dinlenmesine yardımcı olur. Atel kullanımı birkaç hafta boyunca devam ettirilir ve ağrıyı azaltmada etkili olabilir.
İnflamasyonu azaltmak için buz uygulaması önerilir. Gün içinde birkaç kez 10-15 dakika boyunca buz torbası kullanmak şişliği ve ağrıyı hafifletebilir. Kronik durumlarda sıcak uygulama da kasları gevşeterek rahatlama sağlayabilir.
Hafif el ve parmak egzersizleri tendonların hareket kabiliyetini artırır ve sertliği azaltır. Parmak açma-kapama egzersizleri ve yumuşak top sıkma hareketleri önerilir.
İleri seviyeye ilerlemeden önce, iltihabı azaltmak için kortikosteroid enjeksiyonları uygulanabilir. Bu tedavi, semptomları geçici veya kalıcı olarak hafifletebilir.
Konservatif tetik parmak tedavisi ile iyileşme sağlanmazsa cerrahi müdahale düşünülebilir. Ancak erken aşamada bu yöntemler oldukça etkili olabilir.
Tetik Parmak Tedavisi Sonrası
Tetik parmak tedavisi sonrası iyileşme süreci uygulanan tedavi yöntemine göre değişebilir. Konservatif yöntemler kullanıldıysa, semptomlar genellikle birkaç hafta içinde hafifler. Cerrahi müdahale yapıldıysa iyileşme süreci daha dikkatli takip edilmelidir.
Açık veya kapalı cerrahi yöntemlerden biri uygulandıysa, hastalar genellikle aynı gün taburcu edilir. İşlemden sonra ilk günlerde hafif ağrı ve şişlik oluşabilir. Doktor önerisiyle ağrı kesiciler kullanılabilir.
Ameliyat sonrası kesi bölgesi temiz tutulmalıdır. Enfeksiyon riskine karşı hijyen kurallarına dikkat edilmelidir. Pansuman düzenli olarak yapılmalı ve kesi bölgesi kuru tutulmalıdır.
Parmak hareketlerini geri kazanmak için hafif egzersizlere erken dönemde başlanmalıdır. El ve parmak açma-kapama egzersizleri tendonların düzgün çalışmasına yardımcı olur. Aşırı yüklenmeden kaçınılmalıdır.
Ameliyattan sonra hastalar genellikle birkaç gün içinde hafif işlere dönebilir. Ağır yük taşıma ve uzun süre el kullanımı gerektiren işlerden kaçınılmalıdır. Tekrarlayan hareketler iyileşme sürecini olumsuz etkileyebilir.
Nadiren de olsa enfeksiyon, yara iyileşme problemleri veya nüks görülebilir. Ameliyat sonrası şiddetli ağrı, kızarıklık ve ateş gibi belirtiler varsa doktora başvurulmalıdır. Hareket kısıtlılığı gelişirse fizik tedavi gerekebilir.
Tetik parmak tedavisi sonrasıtam iyileşme genellikle 2 ila 6 hafta içinde tamamlanır. Fizik tedaviye ihtiyaç duyulursa uzman kontrolünde hareket egzersizleri uygulanabilir. Böylece el fonksiyonları tam olarak geri kazanılabilir.
