Omuz eklemindeki kemiklerin çatlaması veya tamamen kırılması durumudur. Omuz kırığı genellikle düşme, çarpma veya kazalar sonucu meydana gelir. En sık omuz başı ve köprücük kemiği kırıkları görülür. Kırık, şiddetli ağrıya, şişmeye ve hareket kısıtlılığına yol açar. Tedavi, kırığın ciddiyetine göre alçı, askı veya cerrahi müdahale ile yapılır. Erken tedavi, iyileşme sürecini hızlandırır ve komplikasyonları önler.
Omuz Kırığı Belirtileri Nelerdir?
Kırık olan omuzda ani ve yoğun bir ağrı hissedilir. Bu ağrı, omuzun hareket ettirilmesiyle daha da kötüleşir. Omuzun hareket ettirilmesinde zorluk yaşanır, kırık bölgesinde hareket kısıtlılığı olur. Kırık bölgede şişlik ve morarma gözlenebilir. Bu, genellikle yaralanmadan kısa süre sonra başlar.
Omuzun doğal yapısında bozulma veya deformasyon olabilir. Omuz yerinden çıkmış gibi görünebilir. Omuz bölgesine dokunulduğunda aşırı hassasiyet ve ağrı hissedilir. Omuz kırığı nedeniyle kolu ve omuzu hareket ettirmek neredeyse imkansız hale gelebilir. Bu belirtiler görülüyorsa, hızlı bir şekilde tıbbi yardım alınması önerilir.
Omuz Kırığı Neden Olur?
Yüksekten düşme, trafik kazaları veya spor sırasında yaşanan şiddetli darbeler yol açabilir. Omuz bölgesine doğrudan alınan güçlü darbeler kemik yapısında kırılmalara neden olabilir. Özellikle ileri yaşlardaki bireylerde, basit bir düşme bile neden olabilir. Futbol, basketbol, kayak gibi temaslı veya yüksek riskli sporlarda omuz kırığı riski yüksektir. Kemik erimesi olan bireylerde, kemikler daha zayıf olduğu için hafif bir travma bile sebep olabilir.
Sürekli aynı hareketi yapanlarda (örneğin ağırlık kaldıran sporcularda) omuz eklemine aşırı yüklenme, zamanla yol açabilir. İş kazaları veya ağır makinelerle temas gibi durumlar da neden olabilir. Yaş ilerledikçe kemiklerin zayıflaması, daha sık görülmesine neden olur. Bu faktörler, omuz kırığı yaşanmasına yol açan en sık karşılaşılan durumlardır.
Omuz Kırığı Nasıl Teşhis Edilir?
Doktor, omuzdaki şişlik, deformite ve hareket kısıtlılığı gibi belirtileri değerlendirir. Bunun için hastanın omzunu dikkatlice muayene eder. Kaza, düşme veya travma gibi omuza etki eden durumlar hakkında bilgi alınır. Röntgen, omuz kırığı yerini ve ciddiyetini belirlemek için en yaygın kullanılan görüntüleme yöntemidir. Bilgisayarlı tomografi, karmaşık kırıklar veya kemik parçalanması varsa daha detaylı görüntü elde etmek için kullanılır.
MR, kemik çevresindeki yumuşak dokuların ve bağların durumu hakkında bilgi almak için tercih edilir. Ultrason, kas, tendon ve bağlardaki hasarı değerlendirmek için kullanılabilir. Özellikle kireçlenmelerde ve tendinitte faydalıdır. Kemik yoğunluğu düşükse (örneğin osteoporoz), doktor bazı laboratuvar testleri isteyebilir. Bu yöntemlerle omuz kırığı etkili şekilde teşhis edilir ve tedavi planı oluşturulur.
Omuz Kırığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Eğer omuz kırığı yer değiştirmemişse ve kemikler doğru pozisyonda kalabiliyorsa, cerrahi dışı tedavi tercih edilir. Bu tedavi yöntemleri arasında kolun askıya alınması, alçı veya atel uygulamaları bulunur. Bu sayede kemiklerin iyileşmesi sağlanır. Kırık yer değiştirmişse veya kemikler stabil değilse, cerrahi müdahale gerekebilir.
Plak, vida veya çivi gibi sabitleyici malzemeler kullanılır. Kemiklerin doğru pozisyonda kaynaması sağlanır. Ayrıca bazı durumlarda protez uygulamaları da yapılabilir. İyileşme sürecinde hareket kabiliyetini yeniden kazanmak için fizik tedavi önemlidir. Bu süreç, kas gücünü ve eklem esnekliğini geri kazandırmayı hedefler. Ağrı ve inflamasyonu kontrol altına almak için reçete edilen ağrı kesici ve anti-inflamatuar ilaçlar kullanılabilir. Omuz kırığı tedavi süreci boyunca doktorun önerdiği rehabilitasyon programına sadık kalmak önemlidir. Bu iyileşme sürecini hızlandıracaktır.
