Ayak başparmağının dışa doğru eğilmesidir. Başparmak ikinci parmağa yaklaşır. Ayak başında kemiksi çıkıntı oluşur. Bu çıkıntıya bunyon denir. Halluks valgus, yürürken ağrı yapabilir. Ayakkabı giymeyi zorlaştırır. Genetik yatkınlık önemli bir faktördür. Uzun süre dar ayakkabı giymek de neden olabilir. Tedavide ortopedik destekler veya ameliyat gerekebilir. Erken tanı önemlidir.
Halluks Valgus Belirtileri Nelerdir?
Ayak başparmağı zamanla ikinci parmağa doğru yönelir. Bu eğilme zaman içinde belirginleşir ve gözle görülür hale gelir. Başparmağın birleşim yerinde, ayak iç kısmında sert bir kemik çıkıntısı oluşur. Bu çıkıntı ayakkabıya sürtünerek ağrıya neden olur. Dar veya sert ayakkabılar giyildiğinde çıkıntı bölgesinde baskı hissedilir. Bu da ayakta ağrıya ve rahatsızlığa yol açar. Çıkıntılı kemik bölgesi tahriş olduğunda şişlik ve kızarıklık oluşabilir.
Bu durum iltihaplanmaya kadar ilerleyebilir. Özellikle uzun süre ayakta kalınca veya yürüyünce başparmak çevresinde yanma ya da ağrı hissedilir. Başparmakta oluşan şekil bozukluğu, yürürken dengesizliğe neden olur. Bu da diz ve bel gibi diğer bölgeleri etkileyebilir. Ayak yapısındaki bozulma nedeniyle bazı noktalarda fazla baskı oluşur. Bu bölgelerde nasır veya sertleşmiş deri oluşabilir. Bu belirtilerden biri ya da birkaçı sizde varsa, bir ortopedi uzmanına başvurmanız önemlidir. Erken teşhis ve uygun tedavi ile halluks valgus ilerlemeden kontrol altına alınabilir.
Halluks Valgus Neden Olur?
Ailede öyküsü varsa bu durum sizde de görülebilir. Genetik faktörler, ayağın yapısal özelliklerinin nesilden nesile geçmesine neden olabilir. Dar, sivri burunlu veya yüksek topuklu ayakkabılar ayak başparmağını sıkıştırır. Bu durum zamanla başparmağın dışa kaymasına ve deformiteye neden olabilir. Ayağın iç kavisinin azalması dengeyi bozar ve ayak kemiklerine fazladan yük bindirir. Bu da başparmakta kayma ve halluks valgus yaşanmasına zemin hazırlar. Uzun süre ayakta durmak veya yürümek, özellikle uygun olmayan ayakkabılarla yapıldığında, ayak eklemlerinde deformite gelişimine neden olabilir.
Kadınlarda daha sık görülür çünkü topuklu ve dar ayakkabı giyme alışkanlığı deformiteyi tetikleyebilir. Ayrıca kadınlarda bağ dokuları genellikle daha gevşektir. Romatoid artrit gibi inflamatuar eklem hastalıkları, ayak eklemlerinde hasara yol açar. Bu durumun yaşanmasına sebep olabilir. Fazla kilo ayaklara binen yükü artırır. Bu da ayak yapısında bozulmalara ve bu durumun gelişimine neden olabilir. Bazı kişilerde bağ dokular gevşek olabilir. Bu durum, ayak parmaklarının normal hizasını koruyamamasına neden olur.
Halluks Valgus Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Halluks valgus tedavisinde ilk adım ayakkabı tercihlerinin gözden geçirilmesidir. Geniş burunlu, yumuşak ve ortopedik tabanlı ayakkabılar, parmaklar üzerindeki baskıyı azaltır. Dar, sivri burunlu ve topuklu ayakkabılar deformiteyi artırabileceğinden kaçınılmalıdır. Bu durum için özel üretilmiş silikon makaralar, parmak arası destekler ve gece atelleri kullanılabilir. Bu ürünler baş parmağın doğru pozisyonda kalmasına yardımcı olur ve ağrıyı hafifletir.
Ancak ileri vakalarda bu yöntemler sadece semptomları azaltır, deformiteyi tamamen düzeltmez. Ayak kaslarını güçlendiren ve esnekliği artıran egzersizler uygulanabilir. Özellikle baş parmağın esnekliğini korumaya yönelik parmak germe ve ayak altı yuvarlama egzersizleri fayda sağlar. Fizik tedavi uygulamaları ile ödem ve ağrı azaltılabilir. Ağrı ve iltihabı azaltmak için non-steroid anti-inflamatuar ilaçlar reçete edilebilir. Ancak ilaçlar sadece geçici rahatlama sağlar, yapısal bozukluğu düzeltmez. Şiddetli ağrı durumlarında doktor tarafından eklem çevresine steroid enjeksiyonu yapılabilir. Bu yöntem ağrıyı azaltmak için kısa süreli bir çözümdür ve sık kullanımı önerilmez.
İleri derecede vakalarda cerrahi tedavi gerekebilir. Cerrahi müdahale ile baş parmak ve tarak kemiği düzeltilir, kemik çıkıntısı alınır. Cerrahi sonrası iyileşme süreci birkaç hafta ile birkaç ay arasında değişebilir. Modern cerrahi yöntemlerde estetik dikiş, minimal kesiler ve daha kısa iyileşme süresi ön plandadır. Vücut ağırlığının fazla olması ayak üzerine binen yükü artırır. Kilo kontrolü ile hem ağrı azalır hem de deformite ilerlemesi yavaşlatılabilir. Uzun süre ayakta kalmaktan, çıplak ayak yürümekten ve yanlış basıştan kaçınılmalıdır.
Düzenli olarak ayak dinlendirme, sıcak-soğuk su banyoları gibi evde uygulanabilecek yöntemler destekleyici olabilir. Halluks valgus tedavisinde erken dönemde ayakkabı değişikliği ve ortopedik destek ürünleri oldukça etkilidir. Ağrı kontrolü için ilaçlar ve fizik tedavi uygulanabilir. İlerlemiş vakalarda ise cerrahi tedavi en kalıcı çözüm olarak öne çıkar. Tedaviye erken başlamak deformitenin ilerlemesini engelleyebilir.
