Omurlar arasındaki disklerin yer değiştirmesi sonucu oluşur. Bu diskler sinirlere baskı yapar. Genellikle boyun, omuz ve kol ağrısına neden olur. Boyun fıtığı yaşandığı sırada baş dönmesi, uyuşma ve güçsüzlük gibi belirtiler de görülebilir. Hareketsiz yaşam tarzı, uzun süre bilgisayar kullanımı gibi durumlar risk faktörüdür. Fizik tedavi ve ilaç tedavisiyle semptomlar hafifletilebilir. İleri durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Boyun Fıtığı Belirtileri Nelerdir?
En sık görülen belirtisi boyun bölgesinde ve omuzlarda hissedilen ağrıdır. Bu ağrı zamanla artabilir ve omuzlara, kollara ya da sırt bölgesine yayılabilir. Hareket ettikçe veya uzun süre aynı pozisyonda kaldıkça ağrı artabilir. Fıtıklaşmış disk sinirlere baskı yaptığında kollarda, el ve parmaklarda uyuşma, karıncalanma ya da his kaybı gibi belirtiler görülür.
Özellikle sinirlerin etkilenmesine bağlı olarak bu belirtiler genellikle tek taraflı ortaya çıkar. Boyun fıtığı sinirlere zarar verdiğinde kollarda ve ellerde güç kaybı görülebilir. Nesneleri tutmakta zorluk yaşanması, kavrama gücünde azalma olabilir. Boyunda hareket kısıtlılığı, yaygın belirtilerindendir. Boyun hareket ettirildiğinde ağrı ve sertlik hissi oluşabilir. Bu durum başı sağa-sola veya öne-arkaya eğmeyi zorlaştırabilir. Bazı durumlarda baş ağrısına da neden olabilir.
Özellikle boyun kaslarının gerginleşmesiyle birlikte gerilim tipi baş ağrıları ortaya çıkabilir. Bu ağrılar genellikle boyundan başın arka kısmına doğru yayılır. Boyun fıtığı, bazen sırtın üst kısmında veya kürek kemiği bölgesinde ağrıya neden olabilir. Bu ağrı genellikle sinirlerin etkilenmesine bağlı olarak yayılır ve bazı hareketlerle artabilir. Belirtiler dikkate alınmazsa, zamanla şiddetlenecek ve yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyecektir. Bu nedenle, bu belirtilerden birkaçını yaşıyorsanız bir doktora başvurmanız önemlidir. Erken tanı ve tedavi ile bu belirtilerin ilerlemesi engellenebilir.
Boyun Fıtığı Neden Olur?
Uzun süre yanlış oturma veya duruş, boyun bölgesine aşırı yük bindirerek yol açabilir. Ani veya yanlış şekilde ağır yük kaldırmak, boyun disklerine zarar verebilir. Boynu sürekli aynı pozisyonda veya aynı şekilde zorlayıcı hareketler yapmak, riski artırır. Boyun bölgesine gelen ani darbe ya da yaralanmalar boyun fıtığı oluşumuna neden olabilir.
Yaş ilerledikçe disklerin elastikiyeti azalır, bu da riski artırabilir. Ailede öyküsü varsa, bu rahatsızlığa yakalanma riski artabilir. Kasların zayıflaması, boyun bölgesinde destekleyici yapıların güçsüzleşmesine neden olabilir. Bu nedenler boyun fıtığı oluşumunda önemli rol oynar.
Boyun Fıtığı Nasıl Teşhis Edilir?
Doktor, boyun hareket açıklığınızı ve sinir reflekslerinizi değerlendirir. Ellerde ve kolda meydana gelen ağrı, uyuşma veya güç kaybı belirtileri incelenir. Ayrıca, boyundaki hareket sırasında ağrının artıp artmadığı gözlemlenir. MR taraması, boyun omurlarındaki fıtıklaşmış diski ve sinirler üzerindeki baskıyı belirlemek için kullanılır. Bu yöntem, yumuşak doku yapılarının daha net görünmesini sağlar ve boyun fıtığı varsa teşhis etmekte oldukça etkili bir yöntemdir. Bazı durumlarda, omurga yapısının daha ayrıntılı bir şekilde incelenmesi gerektiğinde BT taraması tercih edilir. Bu yöntem, kemik yapısını ve disklerin durumunu göstermek için kullanılır.
Kemik yapısının ve boyundaki omurların değerlendirilmesi için röntgen görüntüleme kullanılabilir. Ancak röntgen, yumuşak dokular hakkında çok fazla bilgi vermez. Bu yüzden kesin olarak teşhis etmekte yeterli değildir. Sinirlerin işlevini ve kasların durumunu değerlendirmek için EMG testi kullanılabilir. Sinir hasarı olup olmadığını belirlemek amacıyla bu test uygulanır ve fıtığa bağlı sinir sıkışması olup olmadığı tespit edilir. Bu yöntemlerle yapılan değerlendirmeler sonucunda boyun fıtığı varlığı ve şiddeti tespit edilir. Teşhisten sonra, tedavi süreci de buna göre planlanır.
Boyun Fıtığı Nasıl Tedavi Edilir?
Ağrı ve iltihabı azaltmak için ağrı kesici ve antiinflamatuar ilaçlar kullanılır. Ayrıca, kas gevşeticiler de hastaların rahatlamasına yardımcı olabilir. Fizik tedavi, kasları güçlendirmek ve boyun hareketlerini iyileştirmek için uygulanır. Uzman eşliğinde yapılan esneme ve güçlendirme egzersizleri omurgadaki baskıyı azaltır. Boyun fıtığı semptomlarının hafiflemesine yardımcı olabilir.
Ağrıyı artıran aktivitelerden kaçınmak ve boyun bölgesine destek veren bir yastık kullanmak önerilir. Uzun süre bilgisayar kullanımı gibi boynun zorlandığı durumlardan kaçınmak da ağrı yönetimi açısından önemlidir. Boyun bölgesine yapılan steroid enjeksiyonları, iltihabı azaltarak ağrıyı hafifletebilir. Bu tedavi, ağrı kesici ilaçlar ve fizik tedaviye yanıt alınamadığında uygulanabilir. Fizyoterapist tarafından yapılan manuel masaj, boyun bölgesindeki kasları rahatlatır.
Sinir baskısını azaltabilir. Ancak bu tedavi yöntemi dikkatle ve uzmanlar tarafından uygulanmalıdır. Cerrahi müdahale, hastanın yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyen şiddetli ağrılar mevcutsa düşünülür. Mikrocerrahi, diskektomi veya füzyon ameliyatı gibi yöntemler uygulanabilir. Cerrahi tedaviyle sinir üzerindeki baskı kaldırılarak ağrı ve uyuşma şikayetleri giderilmeye çalışılır. Boyun fıtığı tedavisinde erken teşhis ve uygun tedavi yöntemlerinin seçimi oldukça önemlidir. Hastaların uygun tedavi sürecine girebilmesi için mutlaka bir uzmana başvurmaları gerekir.
